αν σύμφωνα με το αμερικανικό όνειρο όλα τα όνειρά σου μπορούν να πραγματοποιηθούν αρκεί να προσπαθήσεις αρκετά, σύμφωνα με το ελληνικό, τα όνειρά σου μπορούν να πραγματοποιηθούν μόνο αν φύγεις κάπου έξω (εξαιρούνται οι βορειοελλαδίτες φυσικά, οι οποίοι όλα όσα ήθελαν ποτέ τα βρίσκουν κάθε χρόνο στη χαλκιδική, γιατί ως γνωστόν σαν τη χαλκιδική δεν έχει). ίσως καμία άλλη γενιά πέρα από τη δική μας να μην έχει βιώσει το ελληνικό όνειρο τόσο έντονα, με τους περισσότερους συνομήλικους να έχουν φύγει εκτός ελλάδας, και τους υπόλοιπους που μένουν να ονειρεύονται ότι μια μέρα κι αυτοί θα φύγουν. όταν η οικονομική κρίση & οι εξευτελιστικά χαμηλοί μισθοί & η ανεργία είναι, όχι αόριστες έννοιες και αριθμοί σε εφημερίδες, αλλά κάτι που απειλεί την ύπαρξή σου, τότε αρπάζεις το πρώτο διαθέσιμο όνειρο και φεύγεις για αλλού. προφανώς και δε θα μείνεις εδώ, ιδίως ως queer άτομο σε μία χώρα που οι άνθρωποι γύρω σου δεν κοιτάνε ότι η χώρα βουλιάζει, αλλά πιστεύουν ότι η συντέλεια του κόσμου θα έρθει επειδή ένα αγόρι βάζει κραγιόν και ψηλοτάκουνα, επειδή μια γυναίκα διεκδικεί την κυριαρχία του σώματός της, ή επειδή ένα τρανς άτομο απλά υπάρχει στο δημόσιο χώρο. δε θα μείνεις σε μία χώρα που η εκκλησία έχει τόση εξουσία που δεν έχει γίνει ακόμα διαχωρισμός της από το κράτος, η οποία εκκλησία είναι μισό στάδιο μετά το σαμανισμό (π.χ. κορονοϊός δεν κολλάει με θεία κοινωνία, ιερές παντόφλες αγίων). μία χώρα που οτιδήποτε καινούργιο (καλλιτεχνικά, κοινωνικά κτλ) το αντιμετωπίζει ως απειλή για την ταυτότητά της, σα να έχει επιτύχει το SUBLIME και φοβάται πως οτιδήποτε άλλο θα σπιλώσει αυτή την τελειότητα. μια χώρα που το μόνο πράγμα για το οποίο είναι πλέον γνωστή είναι η οικονομική της κρίση που έχει καταστρέψει τη νέα γενιά. πώς να ζήσεις εδώ;
μακριά όμως από όλα αυτά τα μακροσκοπικά, κάθε άνθρωπος ζει στο δικό του μικρόκοσμο τη δική του ιστορία. το θέμα είναι ότι κανείς δεν αποφασίζει να τα αφήσει όλα πίσω με την ελπίδα ότι κάπου αλλού όλα θα είναι καλύτερα. τα παρατάς όλα με τη ΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ ότι θα είσαι καλύτερα αλλού. όμως αυτό είναι κάτι που δεν μπορείς να ξέρεις όταν για πρώτη φορά εκθέτεις την εαυτή σου σε πρωτόγνωρες συνθήκες. εκεί στο εξωτερικό ανακαλύπτεις πράγματα που δεν ήξερες καν ότι μπορεί να σε επηρεάσουν (πχ αν μπορείς να αντέχεις να βρέχει κάθε μέρα, πως είναι να συγκατοικείς με 30 άτομα σε μισό τετραγωνικό, να σου συμπεριφέρονται σαν ξένο που ανα πάσα στιγμή μπορεί να γυρίσει στη χώρα του και να μη τον ξαναδούν ποτέ, πως είναι να μην καταλαβαίνεις cultural references και να αισθάνεσαι όλο και περισσότερο πως δεν ανήκεις ούτε εδώ ούτε πουθενά). έτσι ίσως βρεις τον εαυτό σου να υποφέρει, με όνειρά σαν γκλίτερ που έπεσε και χάθηκε για πάντα. και τότε ίσως όλες αυτές οι κακές συμπτώσεις συμπτώσεων σε κάνουν να πιστέψεις ότι τελικά δε φταίνε οι πόλεις, αλλά εσύ. ότι είσαι τόσο damaged κι ότι κάτι πάει τόσο λάθος με την πάρτη σου που όποια νέα αρχή κι αν κάνεις θα είναι μια από τα ίδια. αφού ο κοινός παρονομαστής όλων, εσύ, δεν μπορεί να αλλάξει. «Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ / σ’ όλην την γη την χάλασες» λέει ο Καβάφης σε ένα ποίημα το οποίο θέλει τουλάχιστον 5 ψυχολόγους για να σου εξηγήσουν πόσο λάθος είναι. ένα ποίημα το οποίο ξαναφαντάστηκα στη σημερινή εποχή, με τον Καφάβη ως ένα παιδί της κρίσης.
Ο Καβάφης ως αποτυχημένος μετανάστης που γύρισε πίσω Ελλάδα πάει αυτό το ποίημα στον ψυχοθεραπευτή του: Η Πόλη
Είπες· «Θα φύγω για Λονδίνο Βερολίνο Αμερική»
Ερχόμενοι από το πουθενά ανήκουμε οπουδήποτε
Μια πόλη κάπου θα υπάρχει και για ‘μας
σε κάποια απ’ τις επόμενες low-budget πτήσεις
Κάθε απόπειρα μια καταδίκη οικονομική
& διαπροσωπική & υπαρξιακή.
Όπου γυρίσω, ό,τι κι αν δω, ο ήρωας εκείνης της ταινίας
που ‘φτιαξα μες στο μυαλό,
είναι κάπου αλλού και πάλι.
Αρκεί ένα κομμάτι ερειπίων να βρεθούμε;
Καινούργια μέρη δε θα βρεις, γιατί δεν υπάρχουν άλλες πόλεις.
Γιατί η κάθε πόλη, όπου κι αν πας, γρήγορα γίνεται εκείνη η αρχική
απ’ όπου πάντα ήθελες να φύγεις. Έτσι στους δρόμους θα γυρνάς
τους ίδιους, στις ίδιες γειτονιές· και μες στα ίδια σπίτια θα ασπρίζεις.
Πάντοτε τόσο ξένος που όλα είναι τόσο γνώριμα. Για κάτι άλλο μην ελπίζεις.
Όλα τα όνειρα που είχες ήταν fake news.
……………………………………………
Η πόλις
Είπες· «Θα πάγω σ’ άλλη γη, θα πάγω σ’ άλλη θάλασσα.
Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλλίτερη απ’ αυτή.
Κάθε προσπάθεια μου μια καταδίκη είναι γραφτή·
κ’ είν’ η καρδιά μου -σαν νεκρός- θαμένη.
Ο νους μου ως πότε μες στον μαρασμόν αυτόν θα μένει.
Οπου το μάτι μου γυρίσω, όπου κι αν δω
ερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώ,
που τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασα.»
Καινούργιους τόπους δεν θα βρεις, δεν θάβρεις άλλες θάλασσες.
Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς
τους ίδιους. Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάς·
και μες στα ίδια σπίτια αυτά θ’ ασπρίζεις.
Πάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις. Για τα αλλού -μη ελπίζεις-
δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό.
Ετσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ
στην κώχη τούτη την μικρή, σ’ όλην την γη την χάλασες.